TYSDAG – attande

Dagen for nye venskap

Tidleg tysdag morgon lister Nissefrøken seg på tå rundt i huset. Ho ser at Hans framleis ikkje er komen heim. Grevlingen og Påskeharen søv. Det er no ho har sjansen. No kan ikkje Hans stoppe henne. No går ho til heksa. Ho må leite ein stund i hagen før ho finner fram. Hagen er stor, midt i Skogen, omringa av plantar, tre og buskas. Utan Hans sine smular i graset ville ho aldri funnet fram til buret.

Inni buret sitter Heksa. Der har ho har såte heilt sida Hans og Nissemor (som den gong heit Grete) fanga ho for mange år tilbake. Ho skal få smake si eiga medisin! Tenkte dei den gong. Og så låste dei buret og flytta inn i huset hennar. Og budde der saman, lenge. Dei skulle bu der i alle sine dagar. Og det gjorde dei – heilt til Grete blei forelska i den raudkledde mannen som dukka opp kvar desember. Og så, til slutt, blei ho med han til Nordpolen for å bli Nissefrøken.

”Jaha ja, ja …sjå der! Er det du som kjem?”
”Hei” seier Nissefrøken, forsiktig. 
Ho er litt redd heksa, endå ho sit fanga bak lås og slå.
”Ikkje berre stå der då, gje meg i dag mitt daglege brød!” ropar heksa.
”Brød…? Eg har ikkje med meg noko… eg… du må…”
”Kvar tysdag og fredag kjem bror din med brød til meg. Men det veit vel ikkje du, du som bare stakk av. Din svikar!”
”Men… Det var du som starta! Du fanga oss. Du… du sa du skulle ete oss!”
”Det var berre noko eg sa. Eg bur, nei eg budde, dykk har jo stålet huset mitt… eg budde i eit peparkakehus. Kvifor i alle dagar skulle eg då ville ete to spinkle menneskebarn? Nei fysj…!”
”Det var uansett dårleg gjort! Eg blei traumatisert for livet” seier Nissefrøken, som er litt mindre redd no. Mindre redd og heller litt sint. 
”Og Hans og … han er enno prega. Han legger framleis ut smular kvar gong han er ute å går. Så redd er han!” fortsetter ho.

Heksa seier ingenting. Ho har kryssa armane framføre seg. Ho er også sint. Sjølvsagt er ho sint, for her sit ho fanga i eit bur i sin eigen hage! Berre fordi ho – ein gong for mange mange mange mange år sida – forsøkte å koke seg litt suppe. Ei suppe, som tilfeldigvis, hadde Hans og Grete som hovudingrediensar. Nissefrøken sukkar. Roer seg ned. Ho tenker. Og tenker. Og skjønner at dersom ho vil ha hjelp av Heksa, så må dei bli vener. 

”Eg skal finne brød til deg…”
”Nei, det kan være det same. Eg trur ikkje eg tåler gluten så godt.”
”Å … Ok. Noko anna då?”
Heksa blir mållaus. Aldri før har nokon spurt henne om kva HO VIL. Og no, no når ho kan be om kva som helst, ja då kjem ho ikkje på noko som helst å be om. Men ho er livredd for å la sjansen gå forbi.

”Eg… alt. Eg vil ha alt!”
”Alt?”
”Eg må tenke litt på saka – det er så lenge si eg har kunne velje meg noko og då vil eg ikkje velje feil.”
”Mens du tenker kan du hjelpe meg med ei sak…” seier Nissefrøken forsiktig. 
”Aha! Så du kom berre for å bruke meg! Du bryr deg ikkje, du er bare ute etter magien min. Kvifor i alle dagar skulle eg hjelpe deg?”
”For… elles blir det ikkje jul!”
”Eg er ei heks, eg feirar ikkje jul.”
”Men … kva om du óg kunne ferie jul? Ville du hjelpe meg då?”
Heksa senker armane, klør seg på vorta på den krokete nasen, tenker seg godt og lenge om.
”Får eg julegåve då?”
”Ja, sjølvsagt!”
Heksa har aldri gått julegåve før. Ikkje ein gåva av noko slag, faktisk.
”Så – dersom eg hjelper deg, så skal du fikse det slik at eg får julegåve?”
”Ja” seier Nissefrøken. 
”Og kva vil du at eg skal gjere?”
”Eg må til Nordpolen, men bilen funkar ikkje…”
”Eg er ei heks. Ikkje ein mekanikar!” skriker heksa, fly forbanna. For no hadde ho jo alt begynt å glede seg til jul og gåver… men å fikse bil… herreminheksehatt, det er då ikkje noko ho kan!
”Nei … men eg trudde kanskje du kunne trylle.”
”Sjølvsagt kan eg trylle. Eg er, som sagt, ei heks.”
”Kan du trylle bilen bra?”
”Kanskje.”
”Forsøk då, ver så snill.”
”Er det ikkje enklare om eg berre tryllar deg til Nordpolen?”
”Å ja, ja! Kan du det då?!”
”Vel … Kor er tryllestava min?”
”Vi brann han opp …”
”Ja, ja … der kan du sjå. Dette er det man kallar karma; no står du her og treng meg og stava mi – men meg har du fanga og stava har du brent opp! Då kan du berre ha det så godt. Du har deg sjølv å takke.”
”Det var ikkje berre meg… Hans og …”
”Endå verre. Dykk var to mot ein!”
”Du forsøkte å ete oss!”

Dei teier, begge to. Blir ståande på kvar si side av buret og stirre på kvarandre. Nissefrøken veit ho må roe seg ned, ho må ha heksa si hjelp.

”Julegåve… du vil vel ha julegåve?” seier ho forsiktig, lokkande.
”Jau … det ville vore fint, det” seier heksa, draumande.
”Korleis kan du få meg til Nordpolen?”
”Eg kan lage ny tryllestav – men då må sleppe meg ut.”
”Nei… det tør eg ikkje.”
”Nei vel. Då så.”
”Julegåve…?” seier Nissefrøken, med si mest lokkande røyst.
”Eg tryllar deg til Nordpolen, du skaffar meg gåve…” Heksa snakkar til seg sjølv, tenkar, mumlar, leggar hekseplanar. 
”Ok” seier ho så, ”men då må du skaffe meg det eg treng.”
”Kva skal eg gjere?” spør Nissefrøken, som no er gira og ivrig. Endeleg ei løysing! No blir det jul!
”Eg trenger ein kvist. Og så må eg gjere kvisten blir magisk. Eg må koke pinnen i heksebrygg slik at ho blir til ein tryllestav.”
”Eg skal hente alt du treng” seier Nissefrøken. 
Heksa ramsar opp alle ingrediensane, og Nissefrøken hentar alt ho ber om. 
Raudvin, rosiner, sukker … ingefær, kanel, nellik … og ein pinne. 

”Kva gjer du her?!”
Per vaknar av ein sint røyst. Ein mann står og ser ned på han der han ligg på den harde madrassen på golvet i tunnelen. 
”Eg…eg søv. Eg sov. No er eg vaken … eg… Kor er eg?”

”Du er i heimen MIN. Dette er MIN tunnel!”
Mannen ser at Per blir redd, og så ser han at Per berre er ein liten gutunge.
”Eg meinte ikkje å skremme deg … men du kan jo ikkje berre bryte deg inn i heimen til folk å søve der du vil når du vil!”
”Det sto opent…”
”Sjølvsagt var det opent – har du nokon sinne forsøkt å låse ein tunnel!? Det går ikkje an å låse ein tunnel, din … din…” 
Men så hugsar mannen, nok ein gongm at Per berre ein gutunge. 
”Eg skal lage kaffi til oss…så fortel du meg alt.”

Mens Per drikk sitt livs første kopp kaffi, og forsøker å late som om det er kakao, forklarar han mannen alt som har skjedd. Om kalendergåvene som ikkje kom, og så plutseleg kom, om smulane utføre huset kvar måndag, om Tante og om Hans, at jula er juks og at alle lyger og at han er heilt åleine og redd og svolten og ikkje vil heim til alle løgnarane og ikkje vil vere åleine heller og han seier til og med at han ønskjer seg ein hund til jul, sjølv om nissen ikkje finst 

”… for det er berre eg og mor og vi er åleine i huset og ein kjæledyr ville vore så fint for Mor har Ingen Mann, og eit kjæledyr er iallfall betre enn ingenting og…” ”Eg skal følgje deg heim.”
”Kan eg ikkje bu her med deg?”
”Eg bur ikkje her.”
”Du sa jo … du sa eg hadde brote meg inn i din heim.”
”Tja, det sto jo opent…”
”Men…”
”Eg budde her, før. Eg og kompissen min, Knudsen. Vi budde her i mange år. Hadde eit band saman, laga musikk, men så har han funnet seg eit kvinnfolk og no skal dei gifte seg. Så han flytta. Og det var kjipt å bu åleine i ein tunnel. Så no ser eg etter ein ny stad og bu. Eg skal faktisk på visning i morgon.”

”Ok.””Eg kan følgje deg heimover då, når eg skal på visning. Først må eg pakke og leite. Du kan kanskje hjelpe meg?”
”Å pakke og leite?”
”Eg pakkar. Du leiter?”
”Etter kva?”
”Ein grevling. Han pleier å vere i taket, men eg trur han har stukke av mens eg har vore vekkreist.”

Seint denne kvelden er heksebrygget ferdig; Heksa skriker og hyler så høgt ho kan. Nissefrøken høyrer det ikkje. Men det gjer Påskeharen og dei store øyrene hans. Ho kyssar han farvel. Seier at ho skal være så kjapp ho kan, redde jula og komme tilbake. I mellomtida skal han berre slappe av og ete så mange Kvikk-Lunsj-vindaugskarmar han berre kan! For å gje han fred, tar ho med seg grevlingen.

I buret sitter Heksa. Ho har tatt pinnen ut av gryta og tørker av han på skjørtet sitt. Ho ser på han, snur og vender på pinnen, som no ikkje berre er ein pinne men ein magisk tryllestav. 
”Eg skulle no helst hatt den gode, gamle … men den sørga jo dykk for å øydelegge.”
”Ja, men …du… det var faktisk du som fanga oss. Du skulle ete oss, sa du!”
”Ja,ja,ja… la oss ikkje henge oss opp i fortida no igjen. Denne får duge” svarar Heksa mens ho vrir og vender på stava si. Vifter og rister på ho.  

”Skynd deg! Tryll meg til Nordpolen.”
”Jadå jaddå.”
Heksa kremter, reinskar stemma, gjer seg klar for å trylle
”Ok. Lukk augo” seier ho.
”Må eg lukke augo?”
”Ja, eg blir nervøs av at du ser på, det er så lenge sida eg har trylla… dykk har jo helde meg fanga i…”
”Ja, ja, vil skulle jo ikkje tenke på fortida. Sånn. No lukkar eg augo. Tryll meg til Nordpolen!”

Ho kremter igjen. 
”Ja…. Hm… korleis var no dette då… Ja ok, ein, to, tre: Sim-sala-bimm!”
Heksa vifter med tryllestava. Nissefrøken knip augo hardt igjen. Ingenting skjer.
”Eg trur du må seie Simsalabim, med ein M. Det er aldri to M-ar i sluten av eit ord” seier Nissefrøken, hjelpsamt.
”Hm … hysj på deg! Trolldom har ingenting med grammatikk å gjere. Lukk augo, sa eg!”
Nissefrøken lukkar både munn og augo. Ventar spent på å bli fortrylla.
”Sim-Salsa-Bim!” skrik heksa, og kviskrar stilt for seg sjølv; ”med ein m…”
Ingenting skjer. 
”Sesam sesam!” ropar ho.
Ingenting.
”Hokus Pokus!” 
”Kanskje du må seie hokus pokus filliokus?” foreslår nissefrøken.
”Ja. OK. Lukk augo, sa eg!”
”Sånn, dei er lukka.”

”Ok: altså … Hoksu Pokus…!” skrik heksa og veiver med stava.