Innsirkling -Korte kjappe tankar

Umiddelbare tankar om den første boka i trilogien: ”Innsirkling” – av Carl Frode Tiller

Litt om ”konseptet” og plottet:
– David har mista hukommelsen etter ei ulykke, og i den forbindelse blir folka rundt han oppmuntra til å skrive brev til han, for å stimulere minnene, for å gje han eit bilete av kven han er. I boka følger vi tre menneske som har kjent David – ungdomsvenene Jon og Silje, og stefaren Arvid. 

Boka er delt i tre – og vil følgjer desse tre bekjente i kvar sin del av boka. Vi følger dei her og no (juni/juli 2006) – og får dermed sjå korleis dei har det, kva dei driv med, kva liva deirar handlar om osv… og denne ”no-tida” blir broten av med jamne mellomrom av utdrag av brevet dei har skrive til David – brev med tankar og minne om David. 

DET EG LIKTE GODT:
– originalt og ”nytt” konsept for ei bok; noko eg ikkje har lese liknanande av før
– ein enorm menneskeleg g psykologisk forståelse og innsikt frå forfattaraen si side; ein kjenner igjen dei menneskelege karakteristikka; dei gode, dei vonde, dei flaue, tabu-tankane, ”galne” tankar. 
– Spennande og tankevekkande
– interessant å sjå korleis David blir måla fram av dei andre sine tankar og minne. Og dette får ein til å sjølv reflektere litt på kven en er – korleis andre ser ein vs korleis ein ser på seg sjølv.
– det er ikkje noko fasit eller svar her på kven David er. Lesaren får sjølv danne seg eit bilete og eg ser føre meg at ingen sit igjen med heilt det same inntrykket av mannen David.
– Nettopp dette (punktet over) gjer også at dette er ei bok eg kan få lyst til å lese igjen seinare; for eg tipper at eg ved ein ny gjennomlesing vil tillegge karakteren David endå nokre nye karaktertrekk.

DET EG LIKTE LITT MINDRE:
– boka tek føre seg tre svært ulike karakterar, og alle desse tre skal skrive brev; då sakna eg ein tydelegare skillnad mellom karakterane. Skrivestilen er svært lik, språket og ordvalet er også veldig likt. For meg blei det tydeleg at det var ein forfattar som har skrive breva og ikkje karakterene i boka – for, treffer ein verkeleg på tre ”tilfeldige” menneske i den store verda som skriver så bra og som formulerer seg så likt?
– Dette samme poenget– språkvalet og formuleringar – er også noko eg syntes ødela litt når det gjaldt å følgje karakterane i no-tid; også her er skrivestilen veldig lik for kvar karakter. Måten tankane deirar blir skildra på, måten kjenseler kjem fram på .. det er så likt hos alle dei tre. Det blir nok ekstra synleg fordi det er skrive i første person. Alle tre karakterane fortel frå ”eg”-perspektivet, og hos alle tre er det tatt i bruk same slags verkemiddel – mellom anna gjentakningar og repetisjon. 
For min del gjorde dette at det blei vanskelegare å sjå skilandene mellom dei tre karakterane; dei framstår (for meg) som likare enn dei er. Språket gjer at dei framstår ganske like, medan innhaldet og det som kjem fram gjer at ein veit at dei overhodet ikkje er like i det heile tatt.
– over tid; nesten tre hundre sider – blei det litt slitsamt å lese dette. Lange setningar, utallige komma. Skjønner jo at dette er virkemiddel og det fungerer (for det meste) veldig fint for å visekorleis dei ulike tankane utspelar seg, korleis assossiasjonar dukkar opp osv. Men når det heile vegen er skrive slik, som eit oppgulp av tankar og kjensler, blir det rett og slett litt for mykje av det gode. I mi audmjuke meining ville det gjort seg godt om det innimellom blei brote litt opp, at vi som lesarar i blant kunne få servert nokre kortare setningar, noko litt meir presist enn ”berre” lange tankebanar. 

Det sagt – bok nr to og tre ligger alt klart og eg kjem til å gå laus på resten av trilogien meget kjapt. Først skal eg imidlertid lese noko heilt anna for å få med ein pause frå desse lange setningane eg nettopp har akka meg over …! Denne vesle boka her har eg lenge gleda meg til! Og med sine få sider ser eg føre meg at det er ei fin «pause-bok før eg tek eit nytt dypdykk inn i Innsirkling. «Nemeleg:

To små ting

1. Ei lita oppdatering:

Eg ligg veeeldig på etterskot her – eg hadde planar om å oppsummere leseåret 2018, skrive litt om kva eg vil lese i år, dele nokre artige leselister, skrive nokre omtalar. Men så … tja, livet skjer! Enkelte ting (som å lese…) frister meir enn andre ting (som å skrive). Og så går jo dagane. Alt det overnevnte – omtalar, oppsummering osv – det kjem eg tilbake til. Men for no, akkurat no, i full fart før helga skal tilbringas på hyttetur utan internett og slikt noko, skal eg berre veldig kort anbefale ei bok som eg nettopp las ut.

2. Ei lita bokomtale

Keiseren av Portugalia, av Selma Lagerlof

Dette er den første svenske klassikaren eg les, og også den første av denne forfattarinna. Eg blei i utgangspunktet nyfiken pga tittelen, deretter fordi eg leste at Selma Lagerlof var den første kvinna som vann Nobelsprisen i litteratur.

SUPERKORT SKILDRING AV BOKA:
Ei relativt spinkel og mager bok, med ein relativt stor fortelling inni.

HANDLING:
Hovudpersonen i boka er Jan og vi får i denne boka sjå korleis han opplever å for første gong kjenne og erfare kjensla av kjærleik. Denne kjærleiken vaknar i han då dottera (som han i utgangspunktet ikkje er særleg begeistra for å skulle få…) blir født. Og så – då ho omsider forlét heimen som syttenåring går denne kjærleiken over i noko anna, til noko vondt og altoppsluknade som driv han frå vettet.
I boka følger vi Jan, Kattrina, dottera, og tidvis ein del andre mindre karakterar. På sine knappe to hundre (+) sider får forattaren formidla ein stor fortelling og nokre «små», fattige menneske i Sverige.

EI LITT MEIR UTDYPA SKILDRING AV MITT MØTE MED BOKA:
Eg frykta at boka skulle vere «seig» og treig, at hennar alder skulle gjere språket framande og komplisert. Heldigvis var ikkje dette tilfelle. Dette er ei lettlesen lita bok som gjer ein mogleheiten til enten å «berre lese» og følge plottet, eller ein kan velgje å dvele litt ved enkelte parti – for det står mykje mellom linjane her. Mykje kan tolkast, mykje kan ansjåast som frampeik og hint. Og det finsst og ein god del symbolikk her. Men dette kan ein også velgje å «ignorere» og likevel få ein fullgod lese-oppleving.

Dagen før dagen …

Tenke seg til å støyte på heksa – ja bokstaveleg talt – støyte på henne! Og tenke seg til at ei heks kan vere slik!? Og med SLIK meiner Nissen fin, skjønn, vakker, nydeleg – ja sett bort i frå den litt skeive nasen med vorte på – er ho verkeleg ein skjønnheit. Og så snill også! Ein snill heks! Sidan kollisjonen for det meste var Nissen si skuld, ville han fly henne heim igjen. Utan sopelimen kom ho seg jo ingen stad. (At ho berre kunne trylle fram ein ny sopelime var det ingen av dei som sa noko om. Nissen, fordi han ikkje visste at det gjekk an. Heksa fordi ho svært gjerne ville sitte på med Nissen. For, det var noko med denne mannen ho likte. Stemma hans. Skjegget. Kleda. Ein fin-fin mann! Ein fin mann ho gjerne vil dele slede med. Tenk at Nissefrøken reiste i frå han! 

Heksa halta litt ekstra for å få meir sympati. Og for å hale ut tida saman med denne flotte karen. Dei gjekk roleg og forsiktig mot sleden hans, og mens dei gjekk slik, sakte, haltande, la Nissen armen sin rundt Heksa og lét henne støtte seg på han. Heksa halta endå meir då. For han var så god å halde i, denne Nissen. Og mens dei halta og gjekk forklarte Nissen kva som hadde skjedd.

Mannen der inne forsøker å ta grevlingen til Mor… Og det må ikkje skje! Stakkars guten, Per. Han ønska seg kjæledyr. Og stakkars mor! Og så gløymde eg å sjå meg for og så kom du og så pang! Er du sikker på at det går bra?! Unnskyld unnskyld! Eg er ein ubrukeleg Nisse!

Heksa halta litt ekstra for å få meir sympati. Og for å hale ut tida saman med denne flotte karen. Dei gjekk roleg og forsiktig mot sleden hans, og mens dei gjekk slik, sakte, haltande, la Nissen armen sin rundt Heksa og lét henne støtte seg på han. Heksa halta endå meir då. For han var så god å halde i, denne Nissen. Og mens dei halta og gjekk forklarte Nissen kva som hadde skjedd.

Mannen der inne forsøker å ta grevlingen til Mor… Og det må ikkje skje! Stakkars guten, Per. Han ønska seg kjæledyr. Og stakkars mor! Og så gløymde eg å sjå meg for og så kom du og så pang! Er du sikker på at det går bra?! Unnskyld unnskyld! Eg er ein ubrukeleg Nisse!

Heksa trøysta Nissen. Sa at han var ein fin mann og ikkje ubrukeleg. Og så fekk Heksa ein god idé: Ho ville imponere Nissen. Ho ville gjere han glad. Hjelpe han.

”Kva om vi fangar dei?”
”Nei! For ein heks du er!”
”Ja… huff… eg er født slik, veit du.”
”Det er ikkje din skuld.”
”Men eg meinte ikkje å fange dei på ein slem måte. Vi må fange dei på ein snill måte, hindre dei i å forlate huset.” forklarte Heksa.
”Fange dei på ein snill måte…” gjentok Nissen, som ikkje heilt klare sjå føre seg korleis ein gjer slikt. Heldigvis fekk Heksa ein skikkeleg god idé.

For ein fin natt! Nissen blei så nøgd med henne. Han blei så glad at han sa Ho-ho-ho-ho heile vegen mens dei flydde heim. Og han lagra adressa hennar på GPS-en og lova og kome på besøk så snart jula var over! Og no er det litle julaften og det betyr at det er store julaften i morgon og då skal ho få ho gåve! 

Per vaknar av at kjæledyret sleikar han i fjeset. Kva gjer grevlingen her? Skulle ikkje Ludvigsen hente han? Per og grevlingen går ned trappa saman. Og Per må gni seg i augo for å vere sikker på at han ikkje ser syner. For der, på kjøkkenet, på kjøkkenet til Per og Mor, der sitter Ludvigsen! Ludvigsen og Mor. Med kvar si kaffikopp. Dei skvetter til då Per og grevlingen kjem inn. Og dei flytter seg litt lengre frå kvarandre. 
”Er du her igjen!?” spør Per.
”Nei, eg er her enno-” byrjar Ludvigsen å seie, men Mor bryter han av.

”God morgon til deg óg” seier Mor.
”Du kom for å hente grevlingen …” mumlar Per.
”Eg skulle det. Eg kom i går kveld etter at du hadde lagt deg. Men akkurat då eg skulle gå byrja det å snø og blese ute – full storm!”
”Ja, det var heilt frykteleg!” seier Mor.
”Ja, så frykteleg at eg rett og slett blei heilt nøydt til å overnatte.”
”Det var berre hyggeleg å ha ein gjest!” seier mor. 
”Og no då – no skal du ta med deg grevlingen?” seier Per.
”Ja, eg må vel det” sukkar Ludvigsen, og Per syntes ikkje han verker så glad som han burde vere over å ha fått tilbake kjæledyret sitt. 

Mor drikker opp kaffien sin. Det gjer Ludvigsen og. Per kjemper mot tårene. Vil ikkje miste grevlingen! 
”Du må bli til i kveld!” ropar Per. 
”Det er jo siste sundag i advent, og då kan du ikkje vere åleine i tunnelen din … du kan være med oss, her! Vi skal ha adventskos – Eg og Mor og Tante og Hans og…”
”Per då, eg er sikker på at Ludvigsen har betre ting å ta seg t-” byrjar Mor å seie.
”Å! Ja, takk, det ville vore fint!” seier Ludvigsen.
Og Per blir så glad at heile kroppen blir varm. Og Mor blir endå gladare enn Per. Og Ludvigsen er gladast av alle, for han har enno ikkje funne seg ein leilegheit kor dyrehald er tillét, og ein kveld åleine i tunnelen freistar ikkje stort. 

”Hans sa at du stakk av!”
Heksa bøyer hovudet i skam. 
”Jau… men eg kom tilbake!”
”Men du stakk av!” 
”Men eg kom tilbake!”
”Men du stakk av før du kom tilbake!”
”Ja, eg kunne vel ikkje kome tilbake om eg ikkje stakk av først, vel?”
”Nei, kanskje ikkje. Godt poeng…”
”Og no er eg her. Og i morgon får eg vel gåva mi?”
”Eg veit ikkje – du skulle jo berre få ho om du var snill. Det er ikkje snilt å stikke av.”
”Det er ikkje snilt å halde meg fanga i eit bur” seier Heksa
”Du fanga oss først – Hans og Grete…” minner Nissefrøken om.
”Men så stakk dykk stakk av” seier Heksa.
”Fordi du fanga oss!”
”Huff, ja… eg gjorde jo det. Eg var ei skikkeleg heks. Men eg er snill no.”

Nissefrøken snur seg for å gå. 
”Vær så snill! Eg vil så gjerne ha ei gåve. Vær så – vær så- vær så snill!”
Men Nissefrøken er ikkje dum, ho let seg ikkje lure. Aldri igjen! Ho går vidare mot huset. Huset som ho og Påskeharen kanskje skal overta, dersom Hans sine planar går etter planen. 
”Eg har vore snill! Berre spør eks-mannen din, Nissen altså – eg trefte han i går! Og han sa det, han sa at eg var ei god og snill heks! Tenk, det sa han! Eg er snill. Eg må få gåve!”

Heksa si stemme er full av gråt! Og det får Nissefrøken til å snu seg. Ho går tilbake til buret. Heksa fortel om natta si. 
Og Påskefrøken – som kjenner igjen beskrivinga av Mor og grevlingen – skjønner no at den vesle guten i skogen må ha vore guten til Mor. Per! Og då Heksa fortel at ho sørga for at Per ikkje mista grevlingen i nått, ja då bli Nissefrøken så glad så glad så glad! Så glad at ho lover at Heksa skal få gåva si. 

Heksa jublar! Ho klappar i hendene, ho synger og ho ler, for så glad er ho så glad er ho, ho svingar seg i kretsen og neiar og bukkar og … 
Og så seier Nissefrøken:

”Men du må gjere ein ting til…”
For mens Heksa har feira, har Nissefrøken tenkt litt og det ho har tenkt er triste tankar: No er det ein ny dag. Kva no? Kva om Ludvigsen tek med seg grevlingen no når ingen er der og lagar snøstorm?
«Vær så snill – du kan få ein ekstra gåv-” 
Nissefrøken rekker ikkje snakke ferdig. Heksa har alt begynt å ta på seg jakka.
”Eg treng i så fall å få låne ein kost.”

FREDAG – 21.12

Hans vaknar utan latter i munnen. Han kjenner på seg at noko er ordentleg gale. Og det får han bekrefta då han tek med seg ein tørr brødskalk for å mate heksa. For, inni buret er ingen heks! Heksa er vekke. Grete er vekke. Noko alvorleg må ha skjedd. No veit han at noko alvorleg har hendt. Grete er framleis ikkje her! Hans er fly forbanna, så sinna at han busar inn på gjesterommet utan å banke på. 

Ein forfjamsa Påskehare ramlar ned frå hodeståande stilling og landar hardt på ryggen.
”No må du fortelle meg kva som stått på her mens eg var vekke!”
”G-g-g-leder du deg til jul…?” mumlar Påskeharen, som har vanskeleg for å prate med lufta slått ut av seg.
Hans grip tak i armen til Påskeharen, hardt, og dreg han med seg inn i stova.

”Kva har dykk gjort?””Ta deg ei pære” tilbyr Påskeharen og peiker på Candy King-pærane i fruktskåla på bordet.
”Hæ?”
”Ja, å ta seg ei pæregjer at man roar seg ned – har eg høyrt.”
Hans tek seg, noko motvillig, ei pære. Han merkar ikkje noko særleg til endring. 
”Du veit, eg har vore på stress-meistringskurs i Spania og der…”
”No fortél du meg sanninga!” ropar Hans.
”K-k-kva då…kva meiner du?”
”Ikkje spel dum!”
”Eg spelar ikkje, eg er faktisk litt dum. Det seier Nissefrøken óg. Dum, men frykteleg snill og vanvittig morosam! Og det er mykje viktigare enn intelligens skal eg seie d-”
”Kor er Grete? Kva har dykk gjort med heksa?”

Påskeharen klør seg på snuta. Han har lova Nissefrøken at han ikkje skal seie noko… men dette er for vanskeleg! Korleis skal han klare å halde alt hemmeleg for Hans når han masar heile tida? Og stress kjem. Han kjenner det i magen no. 

Det finst ingenting anna å gjere enn å forsøke seg på ein ny vits.
”Gleder du deg til påske”?
Hans svarar ikkje.
”Gleder du deg ikkje?”
”Nei…” svarar ein furten Hans
”Jo!” roper Påskeharen, ”Du må seie jo,elles øydelegg du heile vitsen! Gleder du deg ikkje?”
”Du ser ut som ein bikkje!” roper Hans.
 

Nissen og ein overlessa slede landar på Nordpolen. Og Mor, som har sovna på fjøset, vaknar. Ho ligg mjukt og komfortabelt i høyet, med hovudet på magen til grevlingen. Ho søv så godt og djupt at det tek litt tid før ho vaknar skikkeleg – og då ho vaknar er ho nok ein gong sikker på at dette må vere ein draum. For det som utspeglar seg framføre augo er for sprøtt til å være røyndom. Nissefrøken står på ein stabel av ved. Ho roper opp namn, noterer på eit ark, og peiker og roper ut ordrar. Arrangerer dugnad for alle dei frivillige Nissen har henta. 

Rødhette!
Her!
Kjøkkenteneste – og gå rett inn! Ikkje noko blomstar-plukking på vegen!

Per, Pål, Espen?
Her! JeppsiPepsi!
Inn på IT-avdelinga med dykk.
Ok!
Skal bli.
Og Espen – ikkje forsøk å målbinde nokon, vi har ikkje tid til slikt noko no!

”Tornerose?”
”Ho kunne ikkje kome… ho søv så djupt… Men eg er her!”
”Og du er?”
”Askepott”
”Til peisen med deg”

”Alice?”
”Ho har gått seg vill igjen” svarer katta.
”Igjen?”
”Ja, Eventyrland er faktisk ganske stort, altså…og GPS-en er fullstendig utdatert.”

Mor ser forfjamsa på kaoset, som faktisk ikkje er så kaotisk no som Nissefrøkenhar tatt styringa. De fleste av desse skapningane anar ho ikkje kven er, men ho drar kjensel på nokre av dei. Mellom anna meiner ho å kjenne igjen fire av dei sju små dvergane, to av dei tre Bukkene Bruse, eit troll, tre små griser, te-skje-kjerringa, nokre bjørner og ei lyshåra jentunge. 

Så snart alle er skyssa ut av lova og i full sving med dugnaden, byrjar Mor, grevlingen, Nissefrøken og Nissen å gjere seg klare for avreise. Nissen tastar inn mor si adresse på GPS-en og skal akkurat til å trykke START då Nissefrøken brått reiser seg opp.
”Ingen får stå i sleda! Sett deg! HMS!” ropar Nissen.
”Eg har gløymt ein ting… vent litt!”
Nissefrøken hoppar ut av sleden og springer inn i hovudhuset. Magen gneg litt igjen. Sjølv om ho har redda jula, er det ein ting til ho må gjere. 

Det er så vidt ho ser litt av lua hans stikke opp bak dei glitrande konglane.
”No drar vi” seier Nissefrøken.
”Jaha. Gjer det då” svarar han, surt.
”Ja … eg ville bare, før eg drar, eg …”
”Du kva då?”
”Eg… eg ville seie unnskyld” mumlar Nissefrøken.
”Eg høyrte deg ikkje!” svarar Sjefsalven.
”UNNSKULD!” ropar ho.
”For …?”
”For at eg ikkje ville låne deg ein nøtteknekkar.” 
”Og …?”
”Og … og for alt eg sa… og for at eg kasta ting på deg. Eg… unnskyld.”
Sjefsalven gjer noko rart. Noko ingen har sett han gjere før: Han smilar! 
”No gløymer vi fortida. Du har redda jula! Dra heim no.”
”Ok. Takk.”
”Sjølv takk.”
”Og – god jul!” ropar han etter henne.

På Blokksberg er alt som før. Alt, utanom Heksa. Ho har vore vekke så lenge no at alt det kjente, all hekseriet, kjenst framand ut. Som eit framand land, eit liv ho ikkje lenger kjenner. Ho hadde aldri trudd ho skulle sakne buret sitt!
Rundt seg høyrer ho skingrande hekselatter. Den lyder ikkje som den skal. Heller en balsam i øyrene er den som barberblad som skjærer og kuttar øyrene opp. Barberblad som trenger seg inn gjennom øyrene og lagar hakkemat av hjernen… Ho vil be dei halde kjeft. Ho saknar stilla i buret. Men… ho seier ingenting. For no er ho fri. Endeleg er ho fri. Ho har tryllestav, sopelime, og ei ny hekse-kystallkule. Og i kula ser ho lengselsfult på Peparkakehuset. Ho ser at det har starta å falle frå kvarandre no som ho og magien ikkje er der. Pipa er skeiv. Karamell-skjøta er i ferd med å rakne. Det er ikkje berre sjølve huset som ikkje har det bra. Inni huset ser ho Hans og Påskeharen krangle så busten fyk. Hans peiker på Påskeharen, dyttar han i brystkassa, ropar og skriker. Og Påskeharen stappar potane i øyrene og hoppar unna. Så sett dei seg ned og stirrar på kvarandre. Heksa bankar på krystallkula. Bilete har fryst. Dei sit heilt stille begge to. Ingen lyd. Ingen rørsle. Pokkers drittkrystallkule. Men så ser ho leppane til Hans røre på seg. Det ser ut som om dei pratar no. Slutar dei fred? Heksa legger øyret inntil kula. Forsøker å lytte, men ho er så ute av trening at lyden ikkje blir bra. Det er iallfall det ho trur, for det ho høyrer kan ikkje være riktig. 

Gleder du deg ikkje?
Nei…
Jo! 
Du ser ut som ein bikkje!

Kva slags ting er det å seie? Det gjer jo ingen meining. Dei ser ut til å skulle angripe kvarandre igjen. Kor er Nissefrøken? Kvifor slutar ikkje ho fred? Kvifor tek ho ikkje med seg Påskeharen og reiser tilbake der ho kom frå? Kan dei ikkje  la Hans vere i fred i huset sitt? Har ho blitt saman med Nissen igjen? Er det derfor ho enno ikkje er komen heim? Kva då med Påskeharen? Og kva med jula? 

Heksa gnir og gnukkar på kula, leiter etter Grete-/- slash -/- Nissefrøken. Etter litt justering finner Heksa riktig frekvens. I kula ser ho Nissefrøken stå på ein vedstabel og rope og peike og sveitte. Og i bakgrunnen ser heksa ein heil masse gåver. Så mange gåver har ho aldri sett! Og ho tenker på gåva Nissefrøken lova å ta med. Julegåve. Heksa har aldri fått julegåve. Eller gåve, i det heile tatt. Og – om Nissefrøken framleis er på Nordpolen … då er det ikkje for seint! Heksa kan skunde seg heim, heim til buret, låse seg inn og late som om ho har vore der heile tida! Ja! Jajaja! Ja! Det kan ho gjere, og då vil ikkje Nissefrøken vite at ho stakk av og då vil Heksa få gåva si. Så kan dei andre heksane berre sitte her og drive på med hekseriet sitt utan julegåver!

ONSDAG – nittande desember

Då Nissefrøken opna augo, var ho ikkje på Nordpolen. Ho sto framleis i hagen, saman med heksa. Verken sesam-sesam, sim-sala-bimm, sim-sala-bim, eller Hokus Pukus fungerte. Ikkje ein gong Hokus Pokkus Filliokus! fekk henne trylla til Nordpolen. Nissefrøken måtte gå inn igjen i huset og legge seg. Ho gret seg i søvn. 

Men no er ho vaken. Og ho er atter igjen fylt med håp. Heksa vekte ho med god nyheiter:
”Eg veit kva som gjekk galt! Eg rota til oppskrifta- eg laga ikkje heksebrygg likevel.”
”Men eg såg jo at du …”
”Det blei feil! Eg laga visst berre gløgg! Gløgg! Tenke seg til … der har kvisten låge å duppa i gløgg i seks timar … ikkje rart han ikkje fungerte. Ein raudvinsdrukken pinne har då aldri vore i stand til å trylle nokon heilt til Nordpolen.”
”Men no kan du trylle meg til Nordpolen?”
”Ja, no kan eg trylle deg til Nordpolen!”
”Lukk augo” seier heksa.”Ja, det gjelder deg og, det” seier Nissefrøken strengt til grevlingen.
Etter at Nissefrøken har forsikra seg om at grevlingen har lukka begge augo sine, lukkar ho sine eigne. Og held pusten. Og høyrer heksa skrike: 
”Fokkuli-Pokkus-Sim-Salsa-Sesamm!”

På sofaen hjå Tante ligg Per og latar som om han er sjuk. Det var Ludvigsen sin idé. 
”Dei kan ikkje kjefte på deg når du er sjuk.”
Så det var historia dei fortalte. Dei sa at Per gjekk seg vil på sundag, og at Ludvigsen fann han i skogen og tok han med heim. Og så blei Per sjuk, og så frykteleg sjuk var han, at han måtte bli hjå Ludvigsen til han blei frisk nok til å fortelle kven han var og kor kan budde …
”Men… vi kan ikkje ljuge” sa Per då Ludvigsen føreslo dette.”Jau … klart vi kan. Vil du ha kjeft, eller?”
”Nei, men… å ljuge er ikkje snilt og eg vil jo ha julegåve av Nisse… Å ja… han finst jo ikkje…”

Per blei så sint då han tenkte på Nissen som ikkje eksisterer, at heile hovudet kokte. Så då Ludvigsen og han dukka opp heime hos Tante, ja, då hadde han nesten feber på ekte. Og no ligger Per under dyna, og har det i grunn ganske fint. Han får julekakar og julebrus og teikneseriar og film. Tante er lukkeleg og letta. Og dei er begge einige om at dette ikkje er noko Mor treng å få vite om. 

Mor har vaska golvet og Mor har båre ved. Og Mor har sett opp fugleband og Mor har pynta tre. No sit ho seg og kvilar og pustar på ei stund …

Og VIPPS , så vaknar ho frå det som må ha vore ei lita blund.

I døropninga til kjøkkenet står ei kvinne. Ho har nydeleg raude krøller, freknar på nasen og treskor på føtene. 
”Kven er du?” spør Mor.
”Og det spør du om! Kven i falafell er du?” svarar kvinna.
”Eg er … Mor” seier Mor.
”Og kva gjer du her? 
”Eg … eg drøymer… eg berre søv … eg skal nok snart heim …  eg veit ikkje! Eg -”
”Og kva gjer du med MINE KLEDE!?”
”Desse? Er det dine? Han vesle mannen, han sjefen… han sa eg måtte gå med Nordpolen-uniform. Han sa ikkje noko om deg, at det er ditt, eg,… eg kan ta det av… du forstår…eg søv … og med berre nattkjole på blei det så frykteleg kaldt og…”

Dama følgjer ikkje lenger med på kva mor seier. Ho står ved komfyren no. Granskar kjeksa i omnen. Rører i gryta med risgraut.
”Dette kan du…” seier ho etter litt. Ho lyder ikkje imponert, ho lyder skuffa, besviken.
”Ja… eg… dei…. Alle var så svoltne då eg kom, så…”
”Eg ville no hatt i litt meir smør, eg då” fortsetter dama. 
Så opnar ho opp skuffar og skap, granskar alt, flytter på ting, smeller med skapdørene, mumlar nokre ufine ord om rot, og kaos, og om ting som står på feil plass…Ho gjer seg ikkje før det går i døra og Nissen kjem inn i.

”Ja, ja, du Mor – No skal det smake med litt graut. Førti-åtte skeiar har eg gjort meg fortent til n …D-D- Du kom tilbake!” ropar Nissen, som no har fått auge på denne ilske dama. 

”Nei – eg er berre på besøk” seier ho fort. 
”Du – du skal dra frå meg igjen? Bu-H—”
”Slut opp med sytinga! Det er  mindre enn ei veke igjen til julaftan. Grine kan du gjere i romjula.”
”Men – ”
”Eg skal snart dra igjen, må berre redde denne pokkers jula først” seier ho, strengt.

Nissen stirrar på Nissefrøken. Nissefrøken stirrar på Nissen. Mor ser på dei to som stirrar på kvarandre. Ingen seier noko. Grauten blir kald. Kjeksa i omnen blir svarte.
”Du har viktigare ting å ta deg til enn å ete graut!” 
Nissefrøken leitar i lomma på forkleet sitt, finner ein krøllete papirlapp og gjer han til Nissen. 
”Dette er dine oppgåver” seier ho, bestemt.
”Ja, men, grauten …”
”Graut!? Nei, du, det kan du gløyme. Kom deg ut!”
Og Nissen forsvinner ut av kjøkkenet.
”Få på deg nokre skikkelege klede!” ropar ho etter han.

Så snur ho seg mot Mor. 
”Korleis kan du tillate han å gå rundt slik, i den gyselege grilldressen?”
”Eg … Han…”
”eg … han …” hermar ho.
”No vil eg heim!” ropar Mor fortvila. 
”Heim? Bur ikkje du her? Saman med Nissen? Eg trudde du var den nye Nissefrøken?” ”Nei, nei … eg bur i Konglevegen 2. Eg vil heim. No! Per. Tante. Jobben min. Eg må vakne no!”

Og så fortell Mor alt til Nissefrøken. Om Sjefsalven som tok henne med hit slik at ho skulle få Nissen glad igjen, slik at ho kunne lage mat, slik at jula skulle bli redda. 

Så lettlurt ho er! Teite, dumme Grete! Som om eit bur kan halde heksa fanga no når ho har fått seg tryllestav! Haha! Heksa tryller opp låsen i buret. Så lister ho seg inn i huset og finner ein kost. Med den nye stava veiver og vifter ho heilt til kosten blir til ein magisk sopelim. No er ho fri! Ho slenger beinet over kosteskaftet, sparkar i frå og letter frå bakken. Fyker rundt i lufta og ler sin høge, skingrande hekselatter. IIIIiiihi-heheiheihihiheheheh-HA!Ho ler heile vegen til Blokksberg. 

”Tusen takk for at du var her hjå meg” seier Tante til Hans.
Hans har budd hos tante dei siste dagane. Han har utsett alt anna. Berre vore der og trøysta Tante og leita etter Per. Og det er Tante enormt takksam for. Dessverre var det ikkje han, Hans, som blei helten. Han skulle gjerne likt det, å ha funnet Per sjølv. Hans har drøymt om det kvar natt. Sett føre seg at han kjem heim til Tante med ein sovande Per i armane og så blir Tante glad og kallar han for ein helt. Helten, Hans. Men, slik blei det ikkje. Og Hans er litt skuffa. Men mest glad. Per er i orden. Tante er glad. Og Hans er letta over at Tante er seg sjølv igjen, at ho endeleg smilar og ler, at ho er slik han kjenner henne. 

Hans burde skynde seg heim no. Nissefrøken og Påskeharen venta han heim for mange dagar si. Og det er kanskje akkurat derfor han ikkje vil heim. For Grete, Nissefrøken, ho har temperament utan likestykke. Og ho er i tillegg særs utålmodig. Om Hans kjenner henne rett, kjem han ikkje til å kome heim til ein varm mottaking. Han forventar å opne døra og bli angrepet av ein rekke flygande objekt. Ho kjem til å kaste all slags ting på han heilt til det ikkje finnst meir igjen å kaste på. Hans går mismodig laus på vegen heim. Han går omvegen, han går sakte, han somlar så godt han kan. Og då han omsider står utføre peparkakehuset sitt, er det langt på natt. Og då han listar seg så stilt han kan inn i huset er han letta over at alt er stille og at alle søv. 

Måndag – syttande desember

Lisa gjekk til skulen, tripp tripp tripp det sa. I den nye kjolen, trippa ho så glad. For kjolen er ny, lilla ullkjole. Nissen har vore gåvmild i år! Tenk det, ein kjole i kalendergåve! Ho gler seg til å vise kjolen til Per. Så ho trippar så glad så glad så glad. Men ut av huset til Per, kjem ingen Per. Og når ho ringer på er det ingen som opnar døra. Ho kikkar inn gjennom ruta. Mørkt. Har han gått utan ho? 
Heilt åleine og ganske skuffa, går Lisa til skulen. Og tripp, tripp, tripp, det seier. For under føtene hennar er det verken kvit snø eller brune smular. Og i den nye kjolen, er ho plutseleg litt mindre glad. Kor er Per? Og kor er julesnøen? Kor er peparkakesmulane som pleier ligge her kvar måndag?

Måndag morgon har Hans endå ikkje kome heim. Påskeharen har så vidt stått opp. Berre for å seie at han er for sjuk og må legge seg igjen. Nissefrøken går seg ein ny tenketur med grevlingen på slep. No hastar det. Det er berre ei veke igjen … og sjølve kjøreturen til Nordpolen vil ta minst to eller tre dagar. Herremittpåskeegg, kva skal eg gjere!?Kva har eg gjort? Eg har ikkje berre øydelagt jula. No har eg også gjort Påskeharen sjuk av stress.Tenk om eg øydelegg både jula og påska!?Hans er ikkje her. Han har tydelegvis ingen planer om å hjelpe henne. Påskeharen er sjuk. Kven andre kan ho be om hjelp? Heksa. Heksa er den einaste. Det siste håpet.

Nei. Vi skal ikkje ha hennar hjelp. Du veit jo korleis ho er. La henne sitje i buret sit og rotne. Eg stolar ikkje på henne og det burde ikkje du heller gjere … 

Inni hovudet sitt høyrer ho stemma til Hans. Ho har lova å halde seg unna … men… men… Jul. Påske. Påskeharen. Det er viktig! Det handlar ikkje berre om henne og mursteinen i magen. No handlar det også om påska. Og om Haren. Hennar kjæraste Påskehare som er sjuk og slapp og stressa og det er hennar skuld. Det óg. Alt er visst hennar skuld. Ho har øydelagt jula, ho har øydelagd helsa til Påskeharen, ho står til og med i fare for å øydelegge heile påska! Dersom Hans ikkje er heime innan i morgon, ja då … då må ho rett og slett gå til Heksa.

Då Per vaknar tek det lang tid før han skjønner kor han er. Han er ikkje heime. Han er ikkje hjå Tante heller. Han ser seg rundt, ser dei brune veggene som også er eit tak. Han er inni ein slags tunnel. Ja … no hugsar han. Men skjedde det? Det kjenst ut som ein draum, men no er han jo her, vaken, i ein tunnel. Då var det ikkje ein draum. Han følgde verkeleg smulane, gjekk seg vill, enda opp her. Men … Å nei … om dette er ekte, betyr det at det han såg heime også er ekte. Det betyr at Mor er ein løgnar. At det ikkje finst noko Nisse. At alt berre er oppspinn. At alle lurar han! Nei, nei, nei! Dette må være ein draum. Han klyper seg i armen. Han er her framleis. I denne tunnelen. Ja, ha… då skjedde det, altså. 

Og det som skjedde, som Per håpa at var ein draum, men som viser seg å være høgst reelt er følgjande:

Han fann smulane på gata. Han åt og gjekk og gjekk og åt. Og då han var mett hadde han gått så langt at han ikkje kjente seg igjen. Og sidan han hadde åte opp smulane, kunne han ikkje følgje dei tilbake heller. Han sto lenge der og såg seg rundt. Han var i ein slags skog. Og litt framføre seg var det eit digert hol i bakken. Som om noko hadde stått der og blitt røska ut. Restar av trerøtter stakk ut. Og så det blei kveldsmørkeret til nattemørke. Nesten heilt svart! Og det blei kaldt. Han gjekk jo framleis rundt i pysjen. Pysj og vinterjakke. Og han blei litt redd. Og endå kald. Og så endå reddare. For sjølv om han no var så mett at han ikkje kunne døy av svolt, så kom han til å døy av kulda. Og … dette syntes Per er litt flaut, men … han begynte altså å grine. For det var mørkt, det var kaldt, han gjekk rundt i pysj, og alle han kjenner er løgnarar … heile verda var så fæl at ingen gut i pysj og vinterfrakk ville klart seg utan å gråte litt. Og så kom dama og redda han. Ho var ute og lufta hunden sin, eller noko som likna ein hund iallfall. Det var ikkje så godt å sjå i mørkret. Per skreik til henne at ho måtte passe seg for holet. 

”Å! Du har redda livet mitt!” jubla ho.
Per sa ingenting.
”Korleis kan eg takke deg?”
”Eg er kald” sa Per.
”Ja, det er jo vinter” svara ho.
”Mhm…”
”Kva gjer du her åleine?”

Per tenkte seg om … for han lurte også litt på det; kva gjer eg eigentleg her?
”Eg går tur”
”Åleine?”
”Ja…”
”Og kor skal du, då?”
”Ingen stad – eg måtte ha meg ein tenketur.”
”Og no har du tenkt ferdig?”
”Nei”
”Men du er kald?”
”Ja”
”Og sliten?”
”Ja.”
”Men ikkje ferdig på tenketur?”
”Nei.”
”Ok.”
”Mhm.”
Ho skal til å gå vidare. Per er desperat no. Så han roper etter henne.
”Vent!”
”Ja?”
”Du sa … du spurde korleis du kunne takke meg.”
”Ja! Korleis kan eg takke deg?”
”Eg treng ein plass og sove…”

Då byrja ho berre å gå sin veg! Som om ho ville bli kvitt han. 
”Vær så snill…!”
Ho stoppa ikkje. Men det gjorde hunden, eller bjørnen, eller kva enn det var ho gjekk på tur med. Dyret bråstoppa, snudde, og drog i snora og gjekk mot Per. Per skvatt unna. Rygga bakover. Det likna ikkje stort på ein hund likevel. 
”Ikkje være redd, han er ikkje farleg! Han har nemleg ein song, og derfor er han snill, og dessutan tek eg han med meg heim igjen for han har blitt så glad i kjærasten min.”
”Eg ønskjer meg hund til jul” sa Per.
”Då hopar eg du får det” svara ho.

Så var dei stille ein stund mens Per fekk klappe litt på dyret. 

”Eg skulle gjerne hjulpet deg altså, men eg har det travelt, eg skal ut å reise… Og dessutan er huset eg bur i fylt av sjukdom. Kjærasten min … snue, snott, snørr, raude augo og gudane veit kva som ikkje feilar han… du ville berre blitt smitta.”
”Å … ok” sa Per og kjente at han blei redd igjen. Han var så trøytt og så kald!
”krfksjkt! krfksjkt!” sa det rare dyret.
”Å ja!” ropte dama, som om dyret hadde fortalt henne noko.
”Ja, det var ein god idé! Eg veit om ein plass som ikkje er så langt her i frå! Eg og kjærasten min overnatta der for ikkje så lenge si. Det er litt skittent og enormt rotete, men… det er iallfall varmt. Kom, det er denne vegen!”

Og så enda han opp her. Ho følgde han til tunnelen. Sa god natt, og forsvann. Per klyper seg endå ein gong i armen. 

Tante sit åleine i stova. Ho er redd. Og trist. Hans kjem inn til henne, og ho føler seg litt betre. Berre litt. 
”Fann du han?”
”Nei … beklagar.”
”Ingen spor? Ingen teikn??”
”Nei!”
Dei ser på kvarandre. Rådlause. Redde. Kor er Per?
”Og du er sikker på at han er ikkje der heime?” spør Hans.
”Han er ikkje der! Eg har sjekka fleire gonger. Han er vekke!”
”Har du fortalt det til Mor?” spør Hans.
”Nei … ikkje endå.”
”Veit ikkje Mor at Per er vekke?”
”Nei … Heldigvis! Takk og lov! Eg fekk ein melding av ho no nettopp. Ho har vunne ein ferietur til Syden. Og Per skal vere her til ho kjem heim att.”
”Så flaks!” seier Hans.
”Flaks!?”
”ja, sidan du har mista Per …”
”Eg har ikkje MISTA Per!”
”Han er jo ikkje her og du veit ikkje kor han er…”
”Å Hans … nokre gonger skulle eg ønskje du ikkje hadde rett heile tida.”Hans skulle vore heime no. Lova jo Grete å fikse bilen. Men dette er viktigare. Per er forsvunnen! Og Tante trenger han. Tante og Hans. Dei to i lag. Som ekte kjærastar! Han skal finne Per. Han skal redde Per. Vise Tante at han er ein skikkeleg bra fyr. Ja. Det skal han! Han skal bli ein helt.

”No blir du her heime, og så går eg ut og leitar litt til!”
”Å, takk, Hans. Kva skulle eg gjort utan deg?”

SUNDAG – sekstande desember

Løgn og bedrag. Draum og fantasi.

Per vaknar lenge før tante. Og sjølv om sofaen er herleg og mjuk, og han ligg innpakka i Tantes finaste jule-sengetøy, og sjølv om TV-en viser ein kjekk film, og sjølv om det står rester etter laurdagens godterier på bordet … trass i alt dette, klarar ikkje Per å bli liggande denne morgonen. For det er advent. Og pakkekalendertid. Og han måtte klare seg utan pakke i går… og no er han i ferd med å sprekke av forventing!

Ute har det begynt å bli lyst. Morgonen er her. Det er ikkje så langt å gå frå tante og heim. Han kan gjere det no, med ein gong, og vere tilbake før tante står opp. Jo, det vil han gjere. Og om han har fått godteri i kalenderen så skal han dele alt med Tante og Hans når dei har adventskos i kveld. I tilfelle Tante vaknar mens han er vekke, legger Per igjen ein lapp. Han lagar ein teikning med to hus. Tante sitt og Per og Mor sitt. Inni huset som er Per og Mor sitt teiknar han ein pakke. Og så, til slutt, lagar han ein pil som peiker frå Tante sitt hus til Per og Mor sitt hus. Teikninga blir faktisk ganske så fin! 

Framme i Konglevegen 2, låsar Per seg inn, går bort til kalenderen. Han ser tom ut. Per skrur på lyset for å granske kalenderen skikkeleg. Men nei … Han river i snora, leitar på golvet, under dørmatta. Ingenting! Han har jo vore så snill. Så ser han noko merkeleg. På golvet. Mange bitte små avtrykk, fotspor av eit slag. Små føter, kan det sjå det ut som. Har Mor ha skaffa han eit kjæledyr!? Og så har kjæledyret åte opp kalendergåvene? Slik må det være! Ja, mor har kjøpt katt eller kanin eller hamster eller mus og så har katta eller kaninen eller hamsteren eller musa rømt frå buret sitt. Per følgjer etter dei merkelege spora. Kan ikkje ha eit dyr springande rundt i huset. Han skal fange det, finne buret Mor må ha gøymd ein plass, og låse dyret inn. Og så skal han late som om han ikkje veit noko om dette, slik at Mor trur han blir overraska på ekte. 

Per følgjer fotspora opp trappa og inn på Mor sitt soverom. Der går spora vidare, frå døra og fram til nattbordet. Så er det ikkje noko meir. Spora er sporlaust forsvunne. Per kikkar under senga. Ingen spor. Ingen dyr. Berre ei og anna hybelkanin … Og det er ikkje noko ordentleg kjæledyr. Men så, midt i støvet ser han noko som skin, noko glansfult og julete. Pynt? Julepynt? Kvifor har Mor julepynt under senga der ingen kan sjå det? Men det er ikkje pynt. Det er gåvepapir. Innpakningspapir. Og ikkje berre gåvepapir; det er heilt likt papiret på kalendergåvene! Her, under Mor si seng. Gåvepapir. Mor har lurt Per! Og det er derfor det ikkje er nokre gåver der no. Ingen Mor. Ingen gåver. Veit Tante óg om dette? Er ho med på leiken? Hans også? Lurar dei han alle saman? 

Per springer ned trappa, ut av huset. Han går og går og går i gatene. Lenge lenge lenge. 

I dag skal Nissefrøken fortelle alt, eller kanskje berre litt. Ho har tenkt i heile natt på kva ho skal seie. Ho skal fortelle at bilen er øydelagt, og så skal ho be Hans om å fikse bilen, eller endå betre – kanskje kan Nissefrøken låne Hans si bil. Då kan ho reise alt i dag. Ja, det skal ho gjere. Seie at ho må låne bilen. Ho trenger jo ikkje seie kvaho skal bruke bilen til! Nissefrøken står opp endå tidligare enn i går. Ho skal lage ekstra god frukost til Hans. Alt han likar. Stelle i stand. Og så, når han er god og mett og glad – då skal ho spørje om hjelp. 

Ho lister seg så stilt ho kan for ikkje å vekke Påskeharen. Ho lukkar soveromsdøra forsiktig. Så snur ho seg for å gå ti kjøkenet. Og så får ho sjå Hans. Han er alt vaken. Og han er på veg ut av huset. 

”Vent! Kor skal du?”
”Eg må dra. Sundag … Eg har ein slags avtale.”
”Men … du… vent litt, eg … bilen…”
”Beklagar søs, men dette er viktig.”

”Det er dette óg – bilen min – eg skulle nok ha sagt det i går…”
”Eg må gå. NO.”
”Bilen min vil ikkje starte. Du må hjelpe meg. Vær så snill!”
”Selvfølgel…”
”Å tusen takk! Eg visste eg kunne stole på deg, min alle beste bror!”
”Men det må bli seinare, som sagt har eg det litt travelt.”
”Det har eg og… eg må ha bilen no!”
”Vi får ta det i sidan, eg må gå. NO.”
”Kan eg låne din bil?”
”Nei, den har eg ikkje lenger.”
”Har du ikkje bil?!”
”Nei – vi lever i 2018, ein skal tenke på miljø no. Og på økonomi. Bompengar. Co2. Eksos. Kreft. Skattar. Moms. Toll. Gift. Svindel. Donald Tru…”
”Kva har svindel med saka å gjere?” avbryter Nissefrøken.
”Nei … eg veit ikkje, eg ramsa no berre opp alt som er feil i verda… blei vel litt riven med kanskje.”
”Men Hans… eg må ha bil… det er viktig.”
”Eg skal sjå på bilen din i morgon.”
”Men Hans…”
”Men Grete …”

I mellomtida har Påskeharen vakna. Han har stappa potane så langt han kan inn i øyrene. Orkar ikkje lytte meir til Hans og Nissefrøken som kranglar. Det hjelper ikkje. Harar har så store øyrar og så altfor små potar. Øyrene høyrer alt. Han pustar. Og pustar endå meir. Framleis utan magen. Longepust. No må eg slappe av, tenkar han, og blir endå meir stressa. Herregud, egga mine!Om ikkje Nissefrøken får redde jula snart, blir også påska øydelagd. For dette stresset, det tåler eg ikkje stor meir av! 

Påskeharen føler seg fanga på rommet. Han saknar hola si. Her er det ingen fred å få. Ute i stova er det krangling. Og på soverommet står den pokkers grevlingen og sleiker han i trynet så snart han legg seg ned for å sove. Mas og stress og uro og sikl og spytt .! Stress og støy overalt. Ingen fred å få! Grevling på soverommet. Syskenkrangel i stova. Stress stress  stress stress stress stress og stress på alle kantar. Og dette er ein sterkare stress enn før. Han kjenner det over alt no. Pelsen klør, nasen er tett, halsen svir, det brenner bak augo. Han legg seg ned på ryggen i den nye senga (som heldigvis laga av lakris, noko Påskeharen ikkje kan fordra og dermed ikkje blir freista til å ete opp). Han lukkar augo. Pustar med longane. Og grevlingen sleiker. Og syknene kranglar. 

”Ok – berre gå du! Eg kan spørje heksa om hjelp.”
”Nei!” 
”Men … ” 
” Ikkje vær så sur då, eg skal jo fikse bilen din når eg er heime igjen.”
”Men det er ikkje tid! Det er berre åtte dagar igjen ti…” 
”Til kva då?”
Jula! Jula eg har øydelagt… Jula eg må redde.
”Nei … ingenting.”

Så blir det stilt. I heile huset. Alle har sitt å tenke på:
– Grevlingen ser forundra på Påskeharen som no står i Downward Facing Dog-positur på golvet.
– Påskeharen forsøker å fokusere på pust og kropp og sjel, og ikkje på kløen og svien og alt som er vondt. 
– Nissefrøken stirrar på bror sin som strevar med å knyte slipset. Ho lurar frykteleg på kva han skal, kva som er så viktig, på ein sundag av alle dagar. Men ho kan ikkje spørje, for då vil sikkert også han spørje henne om kva som hastar, kvifor det er så viktig å få bilen i orden. Og ho vil ikkje ljuge. Og ho vil heller ikkje fortelle om jula og alt kaoset … Så ho seier ingenting. Ser berre på at han fiklar og fomlar med slipsknuta. Nektar å hjelpe. Hopar han skal gje opp og bli heime.
– Og Hans – ja, han lurar veldig på kvifor det hastar slik med bilen, men han vil ikkje spørje. For han vil ikkje vite svaret, han er redd ho skal reise vekk igjen. For alltid, denne gong. Dessutan er han redd for at dersom han spør, vil ho også spørje. Ho vil kreve å få vite kor han skal. Og det kan han ikkje fortelle. Tante er hemmeleg. Livet til Hans i den delen av verda er hemmeleg. Hans har blitt frykteleg glad i Tante, og dersom ho blir frykteleg glad i Hans, må han til slutt velje om han skal bu i Det Fjerne Land i lag med henne, eller om han skal fortsette å bu her i Peparkakehuset. Og korleis kan han vere sint på Nissefrøken fordi ho kanskje skal reise sin veg igjen når han har planar om det same? Så han teier. Vil ikkje vite at ho planlegger å dra. Vil ikkje fortelle at han planlegger det same. 

”God tur, då” seier ho.
”Takk…” seier han.
”Og du, lov meg at du held deg unna heksa! Ho er ei HEKS. Ho er ikkje til å stole på.”
Nissefrøken svarar ikkje. Ho har ikkje tenkt tanken før no. Heksa kan hjelpe! Det var jo skikkeleg smart!
”Lov meg det!”

Nissefrøken ser ned på treskoa sine. Og så kikkar ho opp i taket. Hopar han oppfattar det som eit nikk. Så slepp ho å ljuge. Det er han som mistolkar kroppsspråket. Eg nikkar ikkje, eg ser på golvet, og så ser eg litt på taket.
”Lov meg at du ikkje snakkar med heksa!”

”Ok, ok, ok…!” seier ho, mens ho kikkar ned i golvet igjen. Og så opp i taket. Og på ryggen har ho kryssa alle sine åtte fingrar.

Hans forsvinner ut døra for å gjere kva enn det no er som er viktigare enn henne, ho, hans einaste og bestaste syster. Og ho står einsam igjen og kjenner jula kome nærmare og nærmare utan å kunne gjere noko med det. Ho går inn til Påskeharen som sit på golvet med bein og armar i ein floke.
 
”Eg sit fast…!”
”I kva då?”
”I meg sjølv … eg skulle berre gjere yoga og no trur eg jaggu eg har rota saman kunnskapane mine…”
”Dette er ikkje yoga, du har jo laga flagstikk-knute på deg sjølv…”

”Eg er så stressa og så trøytt … eg klarar ikkje hugse ting! Alt går i eitt; yoga, maritime fag, historie … Stresset er i ferd med å øydelegge meg”

 Nissefrøken ser at han er på veg til å bli skikkeleg sjuk. Ho knyt han opp, legger han i den nye senga, kosar litt med han og gjer han sovemedisin. Så tek ho med seg grevlingen ut på tur så Påskeharen kan få sove i fred, utan den fæle sleikinga. Lang lang tur. Ho tenker best når ho går.

På Nordpolen er det kaos. Men bra kaos. Julestemning. Alle arbeidar på spreng. Alle synger julesongar. Det luktar av julekakar. I pipa renner ønskekonglane inn. Og overalt kimar det i gåvepapir og silkeband. Mor står på kjøkenet. I omnen står ein ny ladning peparkakar. Og på komfyren putrer risgrauten. Ho kosar seg, nyter den magiske stemninga. Men …  ho syntes denne draumen byrjar blir ganske lang. Kor lenge skal ho sove? 

”Kva dag er det i dag?” spør ho ei av assistent-alvane, som står ved sida av og lagar karamellar.
”Åtte dagar igjen til jul.”
”Kva dag?”
”Dag? Kven er det?”
”Dag … som i måndag, tysdag, onsdag og så vidare.”
”Dag … Nei, slikt har vi ikkje her.”
”Korleis veit du kva dag det er då?”
”Kvifor skal vi vite kva dag det er når vi ikkje har dagar?”

Mor gjer opp. Heldigvis kjem Sjefsalven inn på kjøkenet og ho spør heller han.
”Kva dag er det?”
”Sundag.”
”Herregud! No må eg snart vakne! Eg skulle jo vore på jobb! Og tenk om eg søv heilt til måndag og så kjem Per heim til tomt hus og blir redd? Men … eg drøymer… dette er ein draum. Eg kan ikkje vere vekke når eg ligger i senga mi og drøymer…”
”Kva bablar du om, Mor? Du er då høgst vaken!”
”Seier du at eg er vaken?”
”Sjølvsagt er du vaken – eg hadde då aldri tillat ein søvngjengar på kjøkenet. Du kunne jo brent opp heile Nordpolen.”
”Men… dette…ikkje ekte. Du finst ikkje! Du er jo ein alv … eg, nei.. dette er ein draum.”
”Har du tatt draumetesten?”
”Ja, mange gonger.”
”Få sjå.”
”Hæ?”
”Ja, klyp deg i armen.”
Mor klyp seg i armen.
”Sånn. Ser du. Framleis her.”
”Sjølvsagt er du her, det var jo det eg sa. Dette er ikkje ein draum!”
”Men…”
”Så, så, Nissemor. Eg skal fly deg heim så snart jula er ferdig.”
”Ferdig?! Eg har ein son. Eg må heim til han. Eg må vaske huset og bære ved og sette opp fugleband og pynte tre!”
”Dess fortare du arbeidar, dess fortare blir alt klart og jo kjappare kan eg fly deg heim.”

Mor er så oppskaka at ho nesten griner.
”Kva er det med deg, Mor?” spør Nissen då han kjem inn på kjøkkenet for å ete. 
”Eg er så uroleg!” 
”Så så! Ho-ho-ho!” seier han, og kjenner at han for første gong på lenge kan seie Hohoho utan at det gjer vondt i sjela. Jo visst blir det jul!
”Mor! Høyrte du det!? Eg sa Ho-ho-ho! No treng du ikkje være uroleg. Når eg Ho-ho-ho-ar betyr det at jula er på veg. Det blir jul! Og det er takket været deg!”
”Det er ikkje jula eg er uro over” seier Mor.
”Du treng ikkje uroe deg for meg – for sidan du kom hit har eg vore så glad så glad! Og eg vil at du óg skal vere glad, for …” Nissen tek ein pause, kremtar, reinskar halsen og gjer klar songstemma: for på julekvelden da skal alle vere glad! Heisann og Hoppsann…” 

Men Mor smilar ikkje. Nissen trur alt handlar om jul. Og at alt som ikkje handlar om jul handlar om Julenissen. Han skjøner ingenting!
”Kva kan eg gjere for at du skal bli glad?”
”Har dykk mobiltelefonar her?”
”Sjølvsagt … vi lagar jo julegåver av alle slag! Dei unge i dag…ynskjer seg berre tekn…”
”Då vil eg låne ein telefon” avbryter Mor. ”Eg veit jo at dette berre er ein draum, men det kjenst så ekte … og draumen kjem til å bli eit mareritt om eg ikkje veit at Per og Tante har det bra, at dei ikkje saknar meg… sjølv om det berre er ei draum…”
”Ein draum!? Kor har du det i frå?” spør Nissen. 
Mor sukkar. 
”Om dette ikkje er ein draum … då MÅ eg få låne ein telefon. NO.”
”Og då blir du glad?”
”Litt, kanskje.”
Nissen ropar på ein av assistent-alvane, kviskrar noko i øyret på han. Så eter grauten sin, seier eit par Ho-ho-ho-ar til. Og så straks er grautskåla tom, er assistenten tilbake med ei lita eske i hendene. 
Nissen tek i mot eska, og gjer ho til Mor.
”Sånn! No blir du vel glad.”

Mor tek i mot ein splitter ny iPhone-93i59-X-modell. Strever ein stund med å finne ut kva ho skal skrive. Ho vil ikkje uroe Tante og Per. Og ho kan jo ikkje seie at ho skriv SMS frå draumeland …! Eller frå Nordpolen! Det vil dei aldri tru på. 

Per blir til slutt så sliten og svolten og kald at han drar tilbake til Tante. Men … då han kjem fram er han framleis for sint til å gå inn. Han står ute i den mørke gata og ser inn gjennom ruta, ser på Tante og Hans som sit i stova og smilar og ler … Løgnarar begge to! Han vil ikkje inn til dei! På bakken ser han ein smule. Og endå ein. Han plukkar opp den eine. Legger den i munnen. Finner ein til. Slukar den og. Og endå ein. Og ein til. Smule etter smule. Ein etter ein, etter ein etter ein, etter  … heilt til han har åte så mange smular og gått så lang at han ikkje lenger veit kor han er. Heldigvis er han iallfall ikkje svolten lengre.

LAURDAG – femtande desember

Dagen då ingen vakna i si eiga seng …

Nissefrøken vaknar på golvet. Senga ho la seg i har forsvunne. Borte vekk. Påskeharen må ha åte ho opp i løpet av natta. Han er så søt! Like søt som alle godteriene han stadig eter på. Det er visst sant det dei seier; man blir det man eter! Søt søt søt! Ho kyssar han på panna. Og på snuten og på munnen og på kinna og på haka. Så lister ho seg ut av soverommet. Ho skal lage frukost og kaffi. Overraske Hans. Gjere Hans glad. Ho er så glad i bror sin! Og så glad for at han ikkje lenger er sint. Han blei glad for å sjå henne. Så glad at ho hopar han har gløymt kor sint han ein gong var. Ååå – som ho har sakna han, bror sin, den beste og einaste broren ho har. Ingen av dei har nemnt krangelen, ingen har sagt noko om Nissen og Nordpolen. Ho vil så gjerne at den gode stemninga skal vare, og derfor bestemmer ho seg for å vente litt til før ho seier noko om kvifor ho har kome hit. I morgon kan ho seie det. Eller dagen etter det. Vente litt, berre littebittelitegranne. 

Vente til dei er så gode vener at ingenting kan øydelegge relasjonen. Og då, då skal ho fortelle. Om Nissen ho har slått opp med, om jula ho har øydelagt, og om den vonde magen. Og han skal syntes synd på henne, så synd på henne at då ho tryglar han om å fikse bilen, ja, då kjem han ikkje til å kunne seie nei. 

Hans, du må fikse bilen. Og så skal eg fikse jula.Det skal ho seie – i morgon. I dag skal dei berre vere vener. Bestevener, ho og Hans. Hans og Grete. I morgon. I morgon skal eg fortelle alt. I dag skal vi berre vere vener og sysken. Ein dag frå eller til kan vel ikkje vere så farleg.

Påskeharen vaknar også på golvet. Han har vondt. I magen. Og i kroppen. I kroppen fordi han har søve på golvet. I magen fordi han, kanskje, sannsynlegvis, åt litt for mykje godteri i natt. Han vakna og var svolten. Så enormt svolten at han ikkje fekk sove igjen. Han skulle berre ha bitte-litt av sukkerspinn-madrassen. Men … det var så godt at han åt opp heile. Og så ville han berre smake litt på senga, ein marsipanseng! Og den var også god. Så god at … ja… jau… han åt jaggu opp heile senga óg! Berre Nissefrøken si marshmallows-pute overlevde natta. Og no har han vondt. I magen. Og kroppen. Han blir liggande på golvet og forsøke å slappe av, for han kjenner at kroppen har fått litt stress i seg. Og det einaste som hjelper mot stress, er å slappe av. Han tenker på reisa han hadde til Spania og forsøker å hugse alt han lærte om stressmeistring den gong. Puste inn og ut. Puste djupt. Puste med magen.

Han lukkar augo. Han pustar. Men får det ikkje heilt til. Uansett kor hardt han forsøker å puste med magen, så er det berre longane hans som gjer jobben. Men han gjer seg ikkje, å nei då, Påskeharen er ingen plingle. Han blir liggande på golvet med verkande kropp og med augo hardt knepet igjen mens han stadig vekk forsøker å få den mette magen til å puste. Og sjølv om magen nektar å puste, kjenner Påskeharen seg fort litt betre. Og endå betre blir det då han kjenner at ansiktet blir bløtt. Han smiler. For han trur det er Nissefrøken som kyssar han. Så opnar han augo og ser rett inn i eit hårete beist.

Mor vaknar på eit saueskinn framføre ein peis. Det er lunt og varmt. Saueskinnet er godt og mjukt. Ho ser seg rundt. Lurar eit lite augeblink på om ho har reist til hytta og gløymt at ho har gjort det? Noko stemmer ikkje. Ho har ein kjensle i kroppen, i magen, av at ho har gløymt noko. Saueskinnet er godt og varmt. Kroppen roleg. Augo så tunge så tunge så tunge og draumen er så god at ho gjer blanke Fa…falafell i det ho kanskje har gløymt. Ho let augo falle igjen og søv vidare i den gode, lune varmen framføre ein peis med lilla flammar. 

Slik ligg ho lenge denne laurdagen. Søv. Draumar. Vaknar. Draumar. Igjen og igjen og igjen. Så kjenner ho nokon prikke henne på skuldra.
”Per?” 
Ho opnar opp dei tunge augo. Ein liten mann står og ser ned på henne. 
”Per…?”
Men det er ikkje Per. Denne mannen har skjegg. Og store øyrer. Og ho kjenner han, det er den same mannen som i draumen ho hadde i natt. Søv eg enno? Er dette framleis ein draum? Ho klyper seg i armen. Vaknar ikkje. Klyper seg i låret. Og ho er endå her, på eit saueskinn framføre ein glødande varm peis. Ja, jo. Visst gjer eg det. Vekkarklokka har endå ikkje ringt. Berre ein draum.

”No må du stå opp” seier Alven.”Men…”
”Du må lage graut!” seier han, men si strengaste røyst.
Og så seier han fort, for å vere vennleg ”Vær så snill…”
Mor kjenner at magen hennar gjerne skulle hatt litt graut. Og vekkarklokka har jo framleis ikkje ringt. Så kvifor ikkje? 

Ho strekker på kroppen, geispar, og kjenner seg brått ganske vaken og pigg. Jaggu har ho sove godt! Ja, så godt at ho trur ho framleis draumar. Ho reiser seg opp og følgjer etter Sjefsalven til kjøkenet. Då dei går ut av stova slutar det å brenne i peisen. Dei lilla flammene sloknar. Det raslar i pipa. Mor snur seg på veg ut, og ser ei kongle lande der elda nettopp forsvann. Så endå ei. Og ei til. Og snart raslar det i pipa, og ein flom konglar kjem fykande ned. 
”Skund deg – du ser jo kor travelt dette kjem til å bli!” seier den vesle mannen, og peiker på peisen. Mens Mor og litle-mann går ut av stova , kjem eit lass av små arbeidaralvar springande inn. Dei har med seg trillebårar som dei fyller med kongler og køyrer vidare inn til Nissen. 

Hadde det ikkje vore for at Mor er Mor og ikkje Nissefrøken, og at Nissen framleis daffar rundt i grilldress, ville det sett ut som om alt var som normalt på Nordpolen. Som om jula var på veg som alltid. For konglane kjem ramlande inn, arbeidarane arbeidar, snart luktar det graut, og Nissen sit der han skal sitte på laurdagar og alle andre dagar i desember: bak skrivebordet. Klar til å lese alle dei snille bornas ønskje. Ikkje fordi han vil. Men fordi Sjefsalven har lova han ein munnfull med graut per kongle han tek seg av. 

Per vaknar ikkje på eit saueskinn, men i sofaen i stova til tante. Ho har redd fint opp til han med det finaste sengetøyet – det med Rudolf på. Tante søv endå. Og Per smilar. Dette er den beste delen med å sove hos tante – han får ligge på sofaen i stova og kan skru TV på utan ein gong å måtte reise seg opp! Og så kan han ligge der, under dyna og sjå TV heilt til tante vaknar, og det … det kan ta tid det! Så kjem han på ein ting som gjer alt endå betre – det er jo advent! Pakkekalender! I gangen finner han ingen kalender, ingen gåver. Han har gløymt å ta med seg kalenderen. Ja, ja. Då blir det to i morgon, då.  Og her hos tante har han det så bra at han, når han tenker seg om, faktisk klarar å vente.

Kor mykje graut kjem Nissen til å få?

Kjem Hans til å fikse bilen?

får Per to pakkar i morgon?

TORSDAG – trettande desember

Ein grilldress. Tre reisande. Og ein gjest på soverommet 

Nissen har ikkje dusja på to veker – han har så vore opptatt med å sørgje og sutre og klage. Det finns likevel ei grense for kor mykje stank ein stakkars nase kan tåle, så i dag dusjar han. Og som alltid når han dusjar, startar munnen å synge. Meir eller mindre av seg sjølv. Og i dag er ingen unntak.

”På låven sitter Nissen med sin julegrøt, så god og søt, så god og søt… Han nikkar og han smilar for han er så glad …”

Berre at stakkars meg slettes ikkje er glad,tenker den stakkars Nissen som ikkje er glad. 

”For julegrøten vil han gjerne ha…!”

Å ja!Tenker han. Det stemmer iallfall. Graut. Julegraut vil eg svært gjerne ha. At eg ikkje har tenkt på det før! Menneska veit jo ikkje at jula er avlyst. Dei setter sikkert ut graut som om alt var som normalt.
Og det skal han jaggu nytte seg av. Graut. Julegraut! Han vaskar seg ekstra godt. Etterpå smørar han seg godt inn med hudkrem laga einhjørningstøv. Så finner fram reine klede frå skapet. Juleklede … raude bukser, det svarte magebeltet, den finaste ullgenseren. Den er verkeleg fin. Men han klør litt, den pokkers genseren. Nissen kler av seg juledrakta igjen. Finner fram den gode gamle grilldressen frå åttitalet. Sjølv om han skal ut å ha graut, er jula likevel avlyst. Ikkje noko poeng i å jåle seg opp. Dessutan blir det endå betre plass til graut i magen når ein går med elastiske klede.

Nyvaska, svolten og med ein slags positiv kjensle i kroppen syng han vidare mens han går til stallen. 

”Så god og søt, så god og søt. Han nikkar og han smilar og han er så glad, for julegrøten vil han gjerne ha! … Og rundt om kring står alle de små rotter, og de skotter, og de skotter … ”

Og det gjer dei. På låven til Nissen står dei. Dusinvis av dei. Julerottar. Og dei skottar. Men det er ein som ikkje står der, på låven til Nissen. Og det er Rudolf. Kor er Rudolf?! Det blir ikkje noko av å nikke og smile og være så glad fordi julegrøten vil han gjerne ha. Nissen går med bøyd hovud og tungt hjartet tilbake til Nissehuset sitt for å ete eit tørt og keisamt knekkebrød.

”Er vi framme snart?” spør Påskeharen, for seksti-tredje gong. 
”Ja” seier Nissefrøken, for seksti-tredje gong, men ho er ikkje heilt sikker. 
Ho leiter framleis etter spora til Hans. Dei har gått lenge og langt og beina og potane deira verkar. Men jula kjem. Jula kjem fort. For fort. Dei har dårleg tid. Så dei tek ingen fleire pausar no. Ingen stopp. Dei berre går og går og går gjennom skogen. Nissefrøken i treskoa. Haren småhoppande på bakbeina. Og rett bak dei diltar endå grevlingen. I blant stoppar grevlingen opp. Han er sliten. Grevlinger er nok ikkje vande med å gå så mykje. 

I blant synger dei om grevlingen, og då kviknar han til. Men ein kan ikkje synge heile tida heller, røysten blir også sliten. Så dei går, og synger, og er trøyte i røystene og i føtene. Når dei tek syngepause snakkar Nissefrøken ivrig om jula ho skal redde. For ho kan ikkje kvile røysten sin heilt – for kvar gong dei slutter å synge eller ho slutter å snakke om jula – ja kvar bidige gong – spør Påskeharen om det er langt igjen. Og det er akkurat det han er i ferd med å gjere no – då Nissefrøken brått stoppar opp. 

Ho peiker ned i bakken, på skogsstien framføre dei vesle treskoa sine. 
”Sjå der!”
Ho hoppar av glede. Påskeharen ser rart på henne. 
”Smulane!” Ho peiker igjen og hoppar litt til. Han hoppar ikkje, endå det er han som er hare.
”Smular?” spør han.
”Årgh… du har vel høyrt historia vår?”
”Jau … eg gjekk jo på skulen, eg som alle andre. Hans, Grete, heks, peparkakehus … men eg hugsar ikkje noko om smular. Historie var ikkje mitt beste fag.”
Ho sukkar, litt oppgitt. 
”Hans og eg la jo ut smular på stien mens me gjekk! For å finne att vegen heim.””Ja, det stemmer! No hugsar eg det.”
”Ja … Og Hans sluta aldri å gjere det. Han legger framleis alltid igjen smular etter seg, berre i tilfelle. Og det fungerer, han går seg aldri vill.”
”Og dette” seier Påskeharen, og plukkar opp ei lita smule. 
 ”Dette er Hans si smule?”
”Ja, eg kjenner at smulane til Hans når eg ser dei.”
Dei går vidare med ny energi og kraft i stega, for no veit dei at dei er på riktig veg. At dei nærmar seg Hans og Peparkakehuset han bur i. 

Mor til Per vaknar av at det er nokon i rommet. Det kjenst iallfall slik ut. 
”Per?” mumlar ho. Ingen svarer. Ho gløtter på augo, myser i mørkret, og jau, visst er det nokon her. Men det er ikkje Per. Ved sida av nattbordet står ein liten mann. Ein dverg! Hadde det ikkje vore for den høge lua, ville ho nok ikkje fått auge på han i det heile tatt. 

”K-k-kven er du… kva… kvifo…?” 
”Hysj, hysj! Eg er ikkje farleg” seier han.
”Men, m-m-men …  k-k-kva vil du?”

Orda vil ikkje bli til ord. Orda er like redde som henne. Mor til Per er fire gonger så høg som denne mannen. Likevel er ho redd. Eg låste jo døra, tenker ho. Eg låser alltid! Kven er denne mannen? Er han ein mann? Ein gnom? Han ser ikkje menneskeleg ut…

”Du må vær så god bli med meg til Nordpolen.” 
”Hæ?”
”TIL NORDPOLEN!” seier han igjen. Høgt og tydeleg.
”Hæ?” 
”TIL NORDPOLEN!!!” seier han endå ein gong. Endå høgare og endå tydlegare. 
”Eg høyrer deg!” roper ho tilbake. ”Men eg skjønner deg ikkje!”
”Vi må redde jula.”
”Er jula øydelagt?”
”Kjenner du meg ikkje igjen? Har du gløymt meg?” 
Hadde det ikkje vore for mørkeret, ville Mor sett at augo hans var litt såra. Vonbrotne. 
”Kjenne deg? Hugse deg? Eg har jo aldri sett deg før … Eg kjenner ingen dvergar … unnskyld, småfolk, kortvaksne, lågare enn norm…”

”EG ER IKKJE EIN DVERG – EG ER SJEFSALVEN!” 

Og då skjønner ho alt. Og ho ler. Høgt. For dette er berre ein draum. For å vere sikker, klyper ho seg sjølv i armen. Det er nemleg slik man finner ut om rare hendingar, som dette, er draum eller røyndom. Ho klyper seg hardt. Ingenting skjer. Ho vaknar ikkje. Då må dette vere ekte. Eller, er det då det er ein draum? Ho kan ikkje hugse korleis den testen funkar. Hugsar berre at man skal klype seg sjølv. 

”Eg skal ikkje skade deg, ikkje ver redd” seier den vesle karen som påstår at han er ein slags magisk skapning. Ein alv, var det det han sa? 
”Men no må vi reise. Det er langt til Nordpolen og jula kjem som … som den greia på kjerringa, kva heiter det?”

Nordpolen, alv, feilslåtte ordtak. Dette er definitivt ein draum. Og med den vissa blir ho roleg. Dette er meir enn berre ein draum, dette er den festligaste draumen ho har hatt nokon sinne. Ja, så morosamt syntes ho dette er at ho håper det er lenge til vekkarklokka skal ringe. Og ho håpar at ho kjem til å hugse drøymen slik at ho kan fortelle dette til Per.  Og ho vil ha så mykje som mogleg å fortelle, så ho nøler ikkje eit sekund med å følgje med alven ut av huset, ho er ikkje eit sekund i tvil når ho klatrar opp på ryggen Rudolf, og ho ler høgt i det Rudolf tek sats og bykser opp i lufta. 

”Du får beklage at eg ikkje har sleden med meg , eg trudde ikkje eg skulle ha med meg nokon heim…”

Er det langt igjen til huset til Hans?

Korleis fungerer eigentleg den der klype-testen? 

Går Nissen til sengs igjen for å grine no?

ONSDAG – tolvte desember

I Konglevegen 2 sit Per og pirkar i potetmos. Mor drikker kaffi, og ser ut på den svarte asfalten som ikkje har blitt pakka inn i julesnø enno.
”Du er så stille, Per. Kva er det med deg?” spør mor.
”Ingenting” seier Per. Han forsøker å smile.
”Eg ser jo at du sit og grublar på noko” seier mor.
Per bit seg i leppa.
”Kva er det du tenker på?”

Per slepper taket i leppa slik at han kan bite seg i leppa ein gong til. Det er noko han gjer når han tenker hardare enn elles, og det gjer han altså no. Han veit ikkje heilt kva det er. Men noko er det. Noko som ikkje stemmer. Smulane i gata kvar måndag. Pakkane som ikkje kom, men så plutseleg kom likevel. Kanelen som låg sølt utover heile kjøkkenet … Det er nokon som er ute etter oss. Det har vore nokon her inne. Og det kan ha vore dei som stal dei første pakkane. Per seier ingenting om dette. Det kan være Mor blir redd då. Og endå ein gong dukkar tanka opp – Per tenker og ønskjer at dei hadde hatt ein mann her i huset, ein som ville passa på dei. 

”Per? Du er heilt i di eiga verd, du!” ler Mor. 
”Mhm” seier Per, som no har fylt munnen med potetmos for å sleppe å seie noko, for det er jo ikkje fint å prate med mat i munnen. 
”Og kva er det du tenker på då? I denne eigne verda di?””Ingenting … Berre at eg ønskjer meg ein hund til jul” seier Per. 

Og så angrar han, for det er jo ikkje sant, og å ljuge er slemt og slemme barn får ikkje kalendergåve og han vil verkeleg ha kalendergåver og julegåver og han vil helst vere snill. Eg blir jo ikkje lei meg om eg får hund, seier han til seg sjølv. Det er ikkje berre løgn, det er berre ikkje heilt sant. Og sanninga vil kanskje gjere mor trist … Og å gjere andre triste er heller ikkje snilt. 

”Eller ei katt…eller kanskje kanin … eg vil ha eit kjæledyr.”

Vi har en grevling i taket, greve-ling, greve-lang … Vi har ikke ellediller eller krokofanter, men vi har en grevling i taket… 
Påskeharen og Nissefrøken har gått og gått og gått – heile dagen lang. Grevlingen også. Han har følgt etter dei. Kanskje var det den fine songen som lokka han med, eller kanskje det var Nissefrøkens parfyme som gjorde det. Uansett … Noko fekk iallfall grevlingen til å følgje etter dei. Han har gått rett bak dei heile tida mens dei har vandra. Og heile denne tida har dei sunge den fine Grevling-songen. Påskeharen hadde rett, man blir glad av å synge. Og no er ikkje Nissefrøken lenger redd. Tvert om, ho har blitt litt glad i Grevlingen! Ho har alltid ønska seg eit kjæledyr.

Alt går hennar veg! Ho har fått seg verdas beste kjærast, og eit kjæledyr! Og snart er dei framme hos Hans. Og då skal ho gjere det godt att, bli vener med han igjen. Og så skal han fikse bilen, og ho skal redde jula. No blir alt bra. Perfekt. Og magen er betre – nesten heilt frisk! Ho tek tak i handa – eller, pota – til Påskeharen. Trykker han passeleg hardt, kjenner varmen frå pelse hans. Og ho leier han heile det siste stykket til Hans. 

Sjefsalven er trøyt. Men han held seg vaken. Bokstaveleg talt; med ein peikefinger på kvart augelokk tvingar han augo til å helde seg opne. Han har gøymt seg i skapet i gangen, og sit der med skapdøra på gløtt for å kunne sjå kalenderen til Per. Han vil sjå det ein gong til, vere heilt sikker i sin sak. Han må vite det heilt sikkert før han gjer noko drastisk. For planen som har forma seg i hovudet er nok det folk flest vil kalle for akkurat drastisk.Sjølv i desse krigsdagar.

Og der kjem ho. Mor. Ho ser seg over skuldra, speidar oppover trappa. Vil vel vere sikker på at Per ikkje ser kva ho gjer. Altså er Per ein vanleg gut. Det er berre Mor som kanskje er ein Nisseri-makar. Og jau, akkurat som han mistenkte, akkurat som kvelden før: Ho har med seg ei gåve. Og den knyter ho fast i snora på Per si kalender. Ho er ein av oss!tenker Sjefsalven. Ho er ein eks-Nisserimakar. Ei av dei som stakk av og tilslutta seg livet her i Det Fjerne Land.Han kan ikkje hugse å ha sett ho arbeide på Nordpolen. Men … det er jo så mange der oppe, og i julekleda ser alle så like ut. Sjølvsagt kan han ikkje kjenne igjen alle. Uansett er ein ting no heilt klart: Ho tilhøyrar hans slag. Mor er ein av dei magiske. Ho kan hjelpe han med å redde jula. Den Drastiske Planen må settast i aksjon. Sjefsalven manglar berre den siste detaljen i planen: korleis skal han skal få henne med seg til Nordpolen?

Kan dei verkeleg stole på grevlingen?

Var det Toro-potetmos, eller heimelaga?

Korleis skal ein liten alv frakte ein stor Mor til Nordpolen?
Er mor ein nisserimakar?